انسان در برابر خشم طبيعت
جعفر گلابي
انسان پوك، انسان پوك پر از اعتماد، نگاه كن چگونه به نابودي خانه خود يعني كره زمين كمر بسته است؟! معاهده تاريخي پاريس كه در آن بسياري از دولت‌ها تعهد داده بودند تا در كاهش گازهاي گلخانه‌اي بكوشند و براي مبارزه با فاجعه گرم شدن زمين فعاليت‌هاي عيني و عملي خود را آغاز كنند آنچنانكه ضروري بود پيش نرفت. بدتر از آن در آستانه تشكيل كنفرانس تغييرات اقليمي COP۲۶ در گلاسكوي اسكاتلند خبرگزاري‌ها از افشاي اسنادي خبر مي‌دهند كه چطور كشورها سعي كرده‌اند گزارش علمي و كليدي دانشمندان سازمان ملل متحد را درباره راهكارهاي مهار تغييرات اقليمي تغيير دهند! براي مثال عربستان، ژاپن و استراليا به دنبال لابي درباره مصرف سوخت‌هاي فسيلي هستند! اين افشاگري كه شامل 32 هزار سند از فعاليت برخي دولت‌ها براي اثر‌گذاري منفي در كنفرانس گلاسكو است، آشكار مي‌سازد كه بشر براي صلح با زمين و خاتمه ضربات سهمگين بر كل طبيعت با مشكلات بزرگ و مانع‌هاي خودساخته روبه‌رو است و دولت‌ها آنچنانكه بايد براي رسيدن به يك نقطه اطمينان‌بخش پيرامون نجات كره زمين اراده راسخي ندارند.دولت ترامپ در حالي كه كشورش بزرگ‌ترين منبع توليد گازهاي مخرب طبيعت بود با خروج از معاهده پاريس عميق‌ترين ضربه را به آن معاهده جهاني و تاريخي زد و اكنون مشخص شده است كه برخي دولت‌هاي ديگر از هم‌اكنون تلاش دارند تا اين كنفرانس جديد را از موفقيت كامل بازدارند! حالا زمين گرم شده و نقدا عوارض سهمناك آن قابل مشاهده است. خشكسالي‌هاي پي‌درپي، آتش‌سوزي وسيع جنگل‌ها و روان شدن سيل‌هاي مخرب و پرهزينه تنها چند نمونه از عكس‌العمل‌هاي خشم‌آساي طبيعت در برابر خودخواهي و بي‌مسووليتي بشر است.
بلاياي طبيعي كه از اروپا تا آسيا و از امريكا تا آفريقا خود را نشان داده‌اند و مطابق اظهارنظر برخي دانشمندان اگر جهان هرچه زودتر به هدف سرد كردن 1.5درجه‌اي زمين نرسد احتمالا دنيا به روندي بي‌بازگشت وارد خواهد شد و امكاني كه در حال حاضر در دسترس است از ميان برچيده خواهد شد. متاسفانه فقدان آگاهي جوامع گوناگون و اهالي كشورها از خطر موحشي كه همه را تهديد مي‌كند باعث شده كه دولت‌ها آنچنانكه بايد تحت فشار افكار عمومي قرار نگيرند و همچنان راه منفعت‌جويي خود را به قيمت تخريب محيط زيست بپيمايند . ملت‌ها صادقند و معمولا اغراض دولت‌ها را ندارند و اگر به درستي صورت مساله براي آنها روشن شود هم خود به كارزار مقابله با گرم شدن زمين مي‌پيوندند و هم دولت‌ها را به ملاحظه عملي طبيعت مجبور مي‌كنند. ما در ايران خودمان با همه مظاهر خشم طبيعت در برابر رفتار زننده بشر روبه‌رو بوده‌ايم. هم خشكسالي‌هاي گسترده و فناساز را ديده و همچنان با آن روبه‌رو هستيم، هم سيل‌هاي وحشتناك چند سال پيش سيلي‌هاي محكم برگوش‌مان نواخت و هم آتش‌سوزي گسترده جنگل‌ها هستي طبيعت‌مان را جدا تهديد مي‌كند. سفره‌هاي زيرزميني آب به پايين‌ترين ميزان خود رسيده‌اند و هنوز هم دست‌بردار نيستيم و تتمه آب‌هاي غير قابل بازگشت را مصرف مي‌كنيم. كشاورزي سنتي ما جدا به دشمن درجه يك منابع آبي تبديل شده است و ظاهرا هيچ برنامه روشن و قاطع و محدود‌كننده‌اي در برابر آن وجود ندارد. اگر وضع به همين منوال پيش رود زماني به بحران منكوب‌كننده از نبود آب مي‌رسيم كه ديگر از دست هيچ‌كس كاري برنمي‌آيد و سيل مهاجران ميليوني كشاورزان بيكار شده هر دولتي را مستاصل خواهد كرد. اكنون بازارها پر از ميوه‌هاي توليد داخلند كه در سطح انبوه عرضه مي‌شوند و ميلياردها ليتر آب كه از خود ميوه‌ها مهم‌تر و گرانبها‌تر است، مصرف مي‌شوند و حجم قابل توجهي از آنها دورريز مي‌شود. انواع مصرف‌گرايي مفرطي كه در اغلب زمينه‌ها از خصايص ما ايرانيان است در زمينه محيط زيست خسارت‌بارتر است، اگر چاره‌انديشي نشود خشم طبيعت خواب‌ها براي‌مان ديده است تا به بي‌پروايي و بي‌مسووليت‌مان پاسخ دندان‌شكن بدهد و در اين زمينه كوچك‌ترين مبالغه‌اي وجود ندارد. مطابق نظر اكثر كارشناسان مربوطه بايد براي كشاورزي فكر اساسي شود و حتي در بسياري از موارد به واردات روي آوريم وكشور را از يك بحران كوبنده و لاعلاج نجات دهيم. در برابر اين چالش عظيم ما مي‌توانيم به استقبال چاره‌سازان برويم يا سفره‌هاي آب‌هاي زيرزميني را همچنان به ثمن بخس مصرف كنيم تا بحران محتوم خود بيايد و يقه‌مان را بگيرد و راه گريزي نداشته باشيم.